HUMUS

en de stilte van het licht,

Van stof via humus naar nederigheid. 

Een houtskoolschets;


"Verlieskunst' is een boek over rouw. Niet somber of zwaar maar een vlot leesbaar en vooral licht en eerlijk boek. De inhoud gaat daarnaast over creativiteit en groei. Dat valt bij mij in goede grond. 

Ik lees erin over humus. Humus als de leeflaag van de aarde waaruit transformatie en groei kan ontstaan. Dat raakte mij. Daarom post over de vele betekenislagen van het woord.

In de bijbel staat; Stof ben je en tot stof zal je terugkeren. Dat is best een schurende maar realistische uitspraak en geeft veel stof tot nadenken. En wij, geloof ik, zijn gecreëerd voor de eeuwigheid. Ik vraag mij wel af of het woord 'stof' dan misschien ook te vertalen is in het woord 'humus'. 

Dat gaan we uitspitten;

De uitspraak "Wij zijn het stof van de aarde en zullen tot stof wederkeren" staat letterlijk in Genesis 3:19, waar God tegen Adam zegt: 

"In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aarde wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij, en tot stof zult gij wederkeren." 

Ook in het boek Prediker 3:20 staat: "

Alles gaat naar één plaats; alles is van stof geworden en alles keert weder tot stof." 


Nog dieper graven.
Het Hebreeuwse woord dat met "stof" wordt vertaald, is "aphar". Dit woord blijkt gelaagd te zijn en veel betekenissen te hebben, waaronder aarde, klei, grond en zelfs as. Het verwijst in onze context naar de  vergankelijkheid van de mens op deze planeet. De mens die gevormd is uit de aarde en daarin ook weer zal terugkeren.


Humus en verbinding
Het is daarom wellicht te overwegen "stof" in deze context met humus te vertalen of aan de variatie aan betekenissen toe te voegen. Hoewel "humus" dus niet de directe vertaling is van "aphar", legt het wel een heel sterke verbinding met de oorspronkelijke betekenis en de onderliggende boodschap. 

Wat argumenten; 
Humus is organisch materiaal in de bodem. Het is de vruchtbare, levengevende substantie van de aarde. In die zin past het goed bij het idee dat de mens uit de 'levende' aarde is genomen en de adem is ingeblazen.

De link met humus wordt nog veel sterker als je kijkt naar het Latijnse woord "humus", wat "aarde" of "grond" betekent. Vanuit dit Latijnse woord zijn ook weer andere woorden afgeleid;

"Homo": Dit betekent "mens" in het Latijn, wat de directe verbinding tussen de mens en de aarde benadrukt; de mens is uit de aarde genomen;

"Humilitas": Dit is "nederigheid" in het Latijn. De letterlijke betekenis van nederigheid is "met de voeten op de aarde staan" of "verbonden zijn met de grond". Het verwijst naar het besef van je eigen kleinheid, vergankelijkheid en afhankelijkheid van wat veel groter is dan jezelf.


Kortom.

Ik vind dat er ook een mooie en sterke taalkundige relatie ligt tussen het Bijbelse concept van de mens als "stof" (aphar/aarde), het woord humus en het woord nederigheid.

Hoewel dus de letterlijke vertaling naar het Nederlands "stof" is, verwijst het idee van humus naar de context van vruchtbare aarde, waaruit leven voortkomt en waartoe het terugkeert. 

Bovendien wordt door de Latijnse invalshoek van "humus" en "homo" de relatie tussen de mens, de aarde en de kwaliteit van nederigheid afgestoft en krijgt glans.

Het is daarnaast ook een herinnering aan onze eigen vergankelijkheid, onze afhankelijkheid van de aarde, de adem van de levenscheppende geest en doet vooral een oproep tot een bescheiden houding in het leven. 

Tot slot
Je kan natuurlijk je eigen conclusies trekken maar ik vind het een mooie gedachte dat humus de diepte en breedte van het woord stof naast alle andere betekenislagen goed naar voren brengt. 

" Ontleed bestaat stof overigens uit 'atomen' en nog kleiner 'electronen' . En als die worden gesplitst komen er astronomische krachten vrij".

Gelukkig blijft het ook niet bij een woordje alleen. De zin met het woord "aphar" staat in een brede context. Anders gezegd; Er staat geen punt achter maar een komma,

Wat vind jij van deze invalshoek?




Bronnen:

 "Verlieskunst" over verlies, rouw en existentiële groei. Schrijvers; Mai- Britt Guldin & Carlo Leget;

"Boek van geheimenissen". Schrijver; Jonathan Cahn.












Reacties