GEHEUGENTHEATER
Herinneringen vervormen, zegt men. Vooral als ze al wat ouder zijn en aan slijtage onderhevig. Mijn herinneringen aan de lagere school zijn nog messcherp. Vooral als ik denk aan de tijd na school. Je had, dat weet ik zeker, altijd stralende zon, veel vrije tijd en eindeloze vakanties.
Ik was ook nog iemand. Niet zo maar iemand maar ridder, indiaan, piloot, cowboy, brandweerman, beatle, batman en chauffeur tegelijk. In de schuur had ik een vliegtuig gebouwd. Hij kon echt vliegen. Met mijn vrienden Paul v/d Berg en Wim Versluis bouwde ik vlotten en kastelen met uitkijktorens op het terrein van de oude rioolwaterzuivering. Echte vestingen. Ieder kasteel lokt een aanval op zichzelf uit, weet ik nu, en wordt daarom regelmatig vernietigd. Hoewel nooit aangetoond; verdachte was Alberto. Als indianen gingen wij op speurtocht naar de vijand. Onder de Peulensluis door naar de geheimzinnige grienden langs de Merwede. Wat nu natuurgebied de Oeverlanden heet. Ik voel nog het scherpe riet snijden in mijn handen, het harde zand langs de vloedlijn onder mijn voeten, de sterke geur van het rivierwater. We vochten uiteindelijk als ridders tegen de “openbaren” in de nieuwe Peulenwijk. We wonnen. Daarmee was de frustratie opgelost.
Af en toe ging je naar school. Dat moest. De eerste klas van de grote school viel mij tegen, het eindeloze spelen leek voorbij. Niet fijn. Ik dacht aan het komende speelkwartier en de zon die buiten scheen. Aan de schoolplaten in de klas boven het bord heb ik nog de beste herinneringen. Wegzweven in een zonnig geschilderde buitenwereld. Als de plaat werd vervangen kon je weer nieuwe dromen spinnen. De weke geur van de inkt uit de potjes moet daar geestverruimende invloed op hebben gehad.
Ik weet nog dat wij bij de eerste schrijfles allemaal eenen, netjes naast elkaar, op een lijntjesvel moesten zetten. Erg saai. Mijn oplossing; direct grote lange lijnen trekken van boven in het vel naar onder, was fout. Opnieuw. Van het nep kraampje met plastic geld moest ik ook al niets hebben. Die grote mensenwereld wilde ik nog niet betreden. Afijn, ik mocht 1 jaar langer in de eerste klas blijven. Nog niet goed schoolrijp. Dat was dus een snel afscheid van de groep die nu reünie viert. Erg veel gedeelde herinneringen zijn er dus niet. Een schooljaar verschil is levensgroot.
Maar ons dorp was nog klein, je kwam elkaar overal tegen. Met Paul en Wim heb ik nog eindeloos gespeeld. Van jullie groep weet ik dat Arie v/d Plas, als volleerd docent, brandweerlessen gaf in de schuur achter hun huis. Op de knapenvereniging (!) ontmoette je elkaar ook. Of beter gezegd daarna. Als we in het donker naar huis liepen haalden we kattenkwaad uit. Ik zie nog scherp hoe Gerco Weppelman achterna werd gezeten door iemand die hij als ‘vuile-dooie-vissen-freter’ had uitgescholden. Ze bleven maar rennen rond een auto. Ik zie nog helder de dominee van de Protestantenbond Paul achterna zitten na het belletje trekken. Een gigantisch pak slaag als gevolg. Ik voel nog de spanning in mijn buik als ik zie hoe Alberto Witteveen als trapezewerker over de boog van de boogbrug loopt. Onvergetelijke durf. Wij wilden allemaal helden zijn.
Ook kleine merkwaardige geheugen fragmenten zijn blijven hangen: Piet Hartog wilde bokser worden. Het instorten van de paal -en bok. De geur van “pispotjes” in het gaas van het schoolhek. De enorme wolken stoom van de sneeuwballen in de verwarmingsroosters van de oude school. Voor straf onder de klok. Gymles op het pleintje achter de school. Ballen ophalen in de boomgaard onder de dreiging van een valse hond. Knikkeren. Waarom? Wat heb je eraan? Fictie vermengd met werkelijkheid? Zijn gedeelde herinneringen soms betrouwbaarder? Hoe waardevol zijn de dingen die anderen nog over jou weten en je zelf al vergeten bent? Ergens moet het collectieve geheugen nut hebben.
Ik ben in ons dorp, langs de rivier, blijven wonen. Via MBO Bouwkunde en een aantal andere opleidingen ben ik naar de kunstacademie gegaan. Daar heb ik vormgeving en vrijekunst gevolgd. Dat voelde als thuiskomen. Het cirkeltje rond. Hoewel het een HBO opleiding is, ervoer ik wat ik al na de kleuterschool wilde blijven doen; creatief bezig zijn. Ik ben nu als bouwkundigprojectleider werkzaam bij een gemeente. Daarnaast doe ik interessante projecten in de beeldendekunst. Ik ben getrouwd met Jolanda en heb twee wolken van dochtertjes. Met hen struin ik graag in natuurgebied de Oeverlanden. Voor hen ben ik weer de held van vroeger...
Vroeger? Dat was gisteren.
Reünie? Heimweetheater voor beginnende vijftigers.
Tektstbijdrage aan een boekwerk over de reünie van de lagere school in Hardinxveld-Giessendam
Arie Huisman
Reacties