"Wie denkt Arie Huisman wel dat hij is?". Dat roept de fractieleider van het CDA in de raadsvergadering over het voorstel om het Noordpark in Zwijndrecht beschikbaar te stellen voor plaatsing van beelden. Die hakt erin. De burgemeester kapt het direct af. Dit gaat te ver.
Het gaat verder.
"Kunst in de openbare ruimte is zinloos" en "Verkwanselen wij het Noordpark aan kunstenaars? en ook " Wij willen er geen cent aan uitgeven". Deze uitspraken markeren de roerige vergadering in het embryonale stadium van het project.
Uiteindelijk neemt de gemeenteraad toch het voorstel aan. Tot mijn opluchting want er zit veel energie in de voorstelnota. Het is ook de aanzet tot één van de meest bizarre projecten in mijn loopbaan.
Hoe begon het?
Omdat ik net ben afgestudeerd aan de Kunstacademie vraagt de PvdA wethouder van cultuur of ik het leuk vind om ambtelijk projectleider te worden van een beeldenpark. Dat spreekt mij wel aan. Hij heeft kunstenaar Lucien den Arend gesproken die hem dat voorstelt. Lucien is secretaris van de Nederlandse kring van beeldhouwers NKvB. Ja, zeg ik. Niet wetende dat er allemaal voor bizarre en verrijkende ontwikkelingen op mijn pad zouden komen.
Er is veel weerstand.
Het pad blijkt een stormbaan en het voert mij langs roerige collegevergaderingen, (de CDA wethouder maakt behoorlijk bonje) , via het afhoudende sjieke VSB-fonds en tot felle schermutselingen met juristen die zelfs vinden dat rond elk kunstwerk een hek moet staan. Omdat kinderen er op zouden kunnen klimmen en eraf kunnen vallen.
Bijzonder is ook de worsteling om het startkapitaal rond te krijgen. Ik schijf een dik projectplan om dat geld binnen te halen bij het VSB-fonds. Ze komen uiteindelijk met een dun bedrag over de brug. Wel fijn. We zijn er blij mee maar het is juist genoeg voor een catalogus. Het verdere proces wordt lang en taai. De tijd begint te dringen. De frustraties lopen op. Het project loopt vast. Lucien wil er de stekker uit trekken en ik begin te twijfelen maar bedenk;
Zonder kunst is de wereld zo zielloos. Kunst in de openbare ruimte verbreed onze horizon, biedt verwondering, biedt schoonheid, kleur en discussie en het zet ons stil in een wereld die altijd maar doorgaat. Dat is voor mij de functie van kunst; een positieve bijdrage leveren aan de algehele discussie over de kwaliteit en betekenis van de leefomgeving.
Dan krijgen wij onverwacht een bondgenoot.
Het project ligt lang stil maar dan komt Koningin Beatrix op werkbezoek in Zwijndrecht. Ze is erelid van de NKvB. Dit is onze kans. Via de hofhouding laten we weten dat de realisatie van het park problematisch is. Als ze komt, vraagt ze subtiel aan de burgemeester hoe het nu staat met het park. Zijn mond valt open van verbazing. "Dat komt er."
Met haar vraag zet ze ineens alles in beweging. Dat verrast mij. De vraag werkt als een soort katalysator. Dan gaan de burgemeester en ook meer mensen zich stevig inzetten voor de financiering en realisatie. Het project wordt geboren. Deuren gaan open. Binnen de kortste tijd staat er een 0 achter het budget. Alles komt op gang.
Enthousiaste kunstenaars stellen werk gratis beschikbaar. Er komt een betrokken vriendenkring die veel werk verzet. De stuurgroep wordt uitgebreid met Edith Sonneveldt die cultuurbeleid erop inzet. De zaken lopen gesmeerd.
Nogmaals een verrassing.
Het Noordpark ligt aan een fantastisch waterplein van drie geweldige rivieren, bosachtig begroeid met oude monumentale bomen en een ruige vegetatie, daarin komen de stoere beelden, in al hun eenzaamheid, goed tot hun recht. Alsof ze met de natuur en hun omgeving zijn vergroeid.
Beatrix verrast weer want als het park af is komt ze het persoonlijk openen. Het is prachtig geworden. Ze wil alle beelden zien, ook de bronzen kippen van Godfried Pieters maar die staan naast het verharde pad. Dus ze loopt kloekmoedig, buiten het protocol om, met haar pumps door de modder. Haar gevolg als kuikens erachteraan.
Ze is kleiner dan ik mij heb voorsteld, maar dat ter zijde. Het staatshoofd geeft aan de werkmensen grootmoedig een hand en plant samen met hen een boom. Een moment van opluchting en voldoening. Een feest. En de wethouder die zo tegen het beeldenpark is? Die glundert en buigt diep alsof hij altijd voorstander is geweest.
Naschrift.
Reacties